Güzellik algısı, sosyal medya ve toplum baskısı bir araya geldiğinde bazı bedenler için aynalar düşman haline geliyor. Özellikle genç kadınlar arasında hızla yayılan anoreksiya nevroza, yalnızca bir yeme bozukluğu değil; bireyin kendi bedenine dair algısının derinden bozulduğu psikolojik bir savaş alanıdır.  Anoreksiya nevroza, kişinin kilo alma korkusu nedeniyle aşırı derecede zayıf olmasına rağmen kendini kilolu hissetmesiyle karakterizedir. Bu bozukluk, yalnızca fiziksel değil; derin bir benlik  algısı krizidir. Beden, bireyin kimliğiyle iç içe geçmiştir ve beden üzerinde mutlak bir kontrol sağlama çabası, aslında kontrol edilemeyen duyguların ve içsel boşlukların bir dışavurumudur. Son günlerde anoreksiya nedeniyle hayatını kaybettiği açıklanan Nihal Candan örneği, konunun ciddiyetini bir kez daha kamuoyunun gündemine taşıdı. Genç yaşında şöhretle tanışan, ekranlarda, sosyal medyada ve estetik müdahalelerle sık sık konuşulan Candan’ın görünüşü, takipçileri için bir referans haline gelmişti. Ancak perde arkasında bu parlak (!) yaşamın ardında, beden algısıyla sürdürülen görünmeyen bir savaş vardı. Estetik sektörünün ve sosyal medyanın sürekli olarak ideal beden imajını pompaladığı bir ortamda, bireyin kendi bedenine şefkatle yaklaşabilmesi neredeyse imkânsız hale geliyor. Nihal Candan örneği, yalnızca bir bireyin hikâyesi değil sistemin kurbanı haline gelen binlerce genç kadının isyanının sesidir. Bu döngüyü kırmak için medya okuryazarlığı şart. Gençlere tek bir güzellik standardı olmadığını hatırlatmak, beden çeşitliliğini savunmak ve sosyal medyada gerçek beden temsillerini desteklemek gerekiyor. Aynı zamanda ebeveynlerin, öğretmenlerin ve sağlık çalışanlarının beden algısı ve yeme bozuklukları konusunda daha bilinçli olmaları; gençlerle açık, yargısız ve destekleyici bir iletişim kurmaları hayati önem taşıyor. Peki nedir bu sosyal medya okur yazarlığı? Sosyal medya okuryazarlığı, bireylerin dijital platformlardaki içerikleri bilinçli, eleştirel ve sorgulayıcı bir şekilde okuyup değerlendirebilme, içerik üretme ve etkili iletişim kurabilme becerisidir. Sadece teknoloji kullanmak değil gördüğümüz içeriklerin ne kadar gerçekçi, güvenilir ve sağlıklı olduğunu anlayabilmek bu becerinin temelidir. Anoreksiya nevroza gibi ciddi psikolojik bozukluklarla sosyal medya arasında kurulan bağ, bu okuryazarlığın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Sosyal medya, mükemmel beden algısını sürekli olarak besleyen, algoritmalar aracılığıyla idealize edilmiş güzellik formlarını dayatan bir sistem içinde işliyor. Genç bir birey, bu imgeleri gerçek zannettiğinde kendi bedenine karşı eleştirel, hatta nefret dolu bir tutum geliştirebiliyor. Anoreksiya nevroza gibi yeme bozuklukları, yalnızca bireysel psikolojik sorunlar değil; aynı zamanda kültürel, toplumsal ve dijital etkileşimlerin tetiklediği çok boyutlu krizlerdir. Özellikle ergenlik döneminde, beden algısının hızla şekillendiği bu hassas süreçte gençleri korumak, yalnızca bir sağlık meselesi değil; aynı zamanda bir sorumluluk ve toplumsal bilinç meselesidir.     Gençleri Nasıl Koruyabiliriz? Sosyal Medya Okuryazarlığını Öğretmek Gençlere gördükleri içeriklerin çoğunun kurgulanmış, filtrelenmiş ve ticari amaçlı olduğunu anlatmak. Algoritmaların zihinlerini nasıl etkilediğini öğretmek. Gerçek bedenlerin ve hayatların da görünür olmasını teşvik etmek. Beden Nötr ve Beden Olumlama Yaklaşımlarını Yaygınlaştırmak Bedenin sadece estetik değil, işlevsel ve değerli bir varlık olduğunu anlatmak. Zayıf olmanın değil sağlıklı olmanın hedeflenmesi gerektiğini vurgulamak. Aile İçi Sağlıklı İletişim Kurmak Ebeveynlerin çocuklarıyla beden, kilo, yemek gibi konularda yargılayıcı değil, destekleyici bir dil kurması. Ailelerin kendi beden algılarını da sorgulayıp dönüştürmesi. Okul Temelli Ruh Sağlığı ve Medya Farkındalık Programları Eğitim sistemine medya okuryazarlığı, dijital farkındalık, psikolojik dayanıklılık gibi konuların dâhil edilmesi. Okullarda rehberlik hizmetlerinin güçlendirilmesi, psikolojik destek sunulması. Fenomen ve Medya Temsilcilerinin Sorumluluğu Sosyal medya influencer’larının beden çeşitliliğine yer vermesi, filtre kullanımını ifşa etmesi. Magazin basınının beden odaklı değil, başarı ve üretim odaklı temsil dili geliştirmesi. Uzman Desteğini Erişilebilir Kılmak Erken müdahale için rehberlik hizmetlerinin, psikolojik danışmanlığın yaygınlaştırılması. Gençlerin sessizce acı çekmek yerine konuşabilecekleri güvenli alanlar yaratmak. Unutulmamalı ki bir genç, aynaya baktığında kendini eksik değil değerli hissettiği gün, bu toplum sağlıklı bir yere doğru evrilmiş olacaktır. Bu yüzden hepimiz – aileler, öğretmenler, medya üreticileri, sağlık çalışanları – beden algısı savaşında gençlerin yanında yer almalıyız