Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. V. Özlem Bozkaya Ramazan Ayında Kalp Damar Sağlığını Nasıl Koruruz

Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. V. Özlem Bozkaya, news findy haber için Ramazan Ayında Kalp Damar Sağlığını hakkında açıklamalarda bulundu

“ORUÇ TUTABİLİR MİYİM?” Ramazan ayı yaklaşırken kalp damar hastalarından en çok aldığımız soru: “Oruç tutabilir miyim?” sorusu.Bu sorunun cevabını genellemelerle vermek doğru olmayacaktır. Çünkü her hastanın tanısı ve tedavisi başka, uzun süre aç kalmak karşısında vücutlarının vereceği tepkiler başkadır. Bu sorunun cevabı kişi bazında verilmelidir.   UZUN SÜRE AÇLIK Yapılan bilimsel çalışmalar uzun süre açlığın vücut üzerinde olumlu etkilerini göstermiştir. Kötü kolesterol düzeyinde düşüş, vücutta iltihapta azalma ,insülin direncinde azalma gibi faydaları vardır.Ancak önemli nokta oruç tutulan dönemde, uzun süre aç kalıyorum düşüncesiyle sağlıksız gıdaların tüketlmemesidir. Bu manevi süreç, vücut için de gerçekten dinlenme dönemi olarak değerlenirilmelidir. Ramazan ayında  da beslenme içeriği temiz tutulmalıdır.   ORUÇ TUTMAK HANGİ HASTALAR İÇİN SAKINCALI Oruç tutmanın özellikle riskli olduğu durumlar kontrol altında olmayan kalp damar hastalıklarıdır. Bunlar; ilaç tedavisine rağmen tansiyonu düşmeyen dirençli hipertansiyon hastaları, ileri kalp yetmezliği hastaları (kalp fonksiyonları azalmış ve dinlenmekle bile nefes darlığı olan kalp yetmezliği hastaları), son 6 ay içinde kalp krizi geçirmiş/bypass olmuş veya stent takılmış hastalar,ciddi ritm bozukluğu varlığıdır. Bu hastalarda uzun süre açlık, hastalık şidetini arttıracak olup kaçınılması önerilir. Bunun dışında kalan ve kontrol altındaki kalp damar hastalığı olanlar, hekimlerine danışarak, ilaçlarının zamanını ayarlayarak, hastalıklarını etkilemiyorsa elbette oruç tutabilir.   HEKİMİNİZ SİZE ORUÇ TUTABİLİRSİNİZ, TUTAMAZSINIZ DEMEZ Hekiminiz size hastalığınıla ilgili bilgi vererek oruç tutunca olası riskleri ve faydaları anlatır. Elbette bu konuda nihai karar sizindir.   RAMAZANDA KALP VE TANSİYON HASTALARI İLAÇLARINI NASIL KULLANMALI En önemlisi ilaç kullanımı konusunda ,ilaç vaktinin ayarlanması için hekimlerine danışmalarıdır. Özellikle kanı sulandırıcı ilaç kullanan, birden fazla ilaç kullananlar için bu çok önemlidir. İlacın bırakılması veya yanlış kullanılması hastalığın şiddetlenmesine veya olumsuz sonuçlara neden olabilir. Tek ilaç kullanan tansiyon hastaları ilaçlarını iftardan sonra veya sahurda alabilir.   SU TÜKETİMİ Bu konuda en çok bilinen yanlış; çay, meyve suyu veya kahve asla su yerine geçmez. Günlük ihtiyacımız olan miktarda suyu (yaklaşık 2litre kadar) akşam saatlerinee dağıtarak tüketmeliyiz. Meyve suyu, gazlı şekerli içecekler yerine maden suyu, ayran tercih etmek daha sağlıklı bir seçenektir. Gazlı içecekler, midede yoğunlaşan gaz nedeniyle kalbe bası yaparak ağrı ve çarpıntıyı tetikleyebileceği için tercih edilmemelidir.   RAMAZANDA BESLENME Ramazan ayında kalp kirizi gibi hayati durumlarla acile başvurular sıklıkla iftarı takip eden saatlerde olmaktadır. Elbette ağır,hızlı, çok miktarda yemek kalp krizi riskini arttırır. Bu nedenle beslenme:iftar, iftardan bir kaç saat sonra ve sahurda olmak üzere en az 3'e bölerek gerçekleştrilmelidir.  Yağlı, kızartma, bol hamur işi, tatlıdan zengin menüler yerine bol sebze, salata içeren lifli gıdaların bulunduğu dengeli öğünler oluşturulmalıdır. Kızartma yerine, fırında daha iyi bir tercihtir. Sahurda yenilen basit karbonhidratlar, karnınızı çok güzel doyurdu gibi hissettirse de hızla sindirilerek hızlı kan şekeri yükselmesi ve hızlıinsülin piki nedeniyle de ani kan şekeri düşmesine neden olacak ve sizi kısa süre de  daha da  acıktıracaktır. BEYAZ EKMEK YERİNE TAM TAHILLI EKMEKLER TERCİH EDİN Beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmekler, çavdar, karabuğday ekmekleri daha sağlıklı alternatifler olmakla beraber kan şekerini yavaş yavaş yükselterek, dengeleyerek, tokluk süresini de uzatacaktır. Bu nedenle işlenmiş gıdalar, reçel,makarna,hamur işleri, kek-börek yerine daha tok tutan ve sağlıklı kurubakliyat, sebze, tam tahıllar tüketilmelidir.   İFTARDAHIZLI YEMEYİN İftarda yemeğ hızlıca yemek ve boş olan mideyi hızlıca doldurmak ani tansiyon düşmesi, çarpıntı, halsizlik ve hatta bayılmaya neden olabilir.Zaten düşük olan tansiyon değeriniz daha da düşeceği için iftarda hızlı yemek, iftar sonrası sizi rahatsız edecektir. Bu  nedenle her lokmayı en az 10 kez çiğnemeye çalışın. Çok çiğnemek sindirimi kolaylaştırır, yemek sonrası hazımsızlık ve şişkinliği azaltır,hızlı yemekle gelişen tansiyon düşmesine bağlı şikayetlerden korur.     MADEN SUYU TÜKETİLEBİLİR Maden sularında bulunan sodyum miktarı genelde 30-300 mg arsında değişmekte olup,günde 1 şişe maden suyu tüketimi kalp damar hastalarında tansiyon üzerine olumsuz etki yapmayacaktır. Maden suyu güvenle tüketilebilir.   RAMAZANDA HAREKET ÖNEMLİ Ramazan ayında egzersizlere ara verilmez. Erişkinlerde kalp damar sağlığından korunmak için haftalık toplam 150-300 dakika orta yoğunlukta egzersiz önerilir. Ramazan boyunca da buna özellikle devam edilmelidir çünkü yavaşlayan metabolizmayı hızlandırabilmek için de egzersize ihtiyaç duyarız. Hareket yaşamımızın değişmez rutini olmalıdır. Tansiyon düşmesine bağlı şikayetleriniz  yoksa iftardan 1 saat önce yürüyüş yapabilirsiniz. Özellikle ağır iftar yemeklerinden hemen sonra değil 1-2 saat sonra yürüyüş şeklinde egzersizlere devam etmeniz metabolizmanızı da hızlandırcaktır. Hafif-orta tempolu yürüyüş, bisiklet sürme, yüzme yapılabilecek egzersizlerdendir. Çok yoğun tempolu ve ağırlık egzersizlerinin açlık halinde yapılması önnrilmez, bunlar için en uygun zaman yine iftardan bir kaç saat sonradır. Ramazandan önce hiç egzersiz yapmayan biriyseniz, ağır bir iftardan hemen sonra, tempolu egzersiz yapmak yerine, iftardan bir kaç saat geçmesini mutlaka bekleyin.   İFTARDAN HEMEN SONRA ARKA ARKAYA SİGARA YAKMAYIN   Gün boyu sigara içemeyen bir sigara içicisinin yapacağı en büyük hata iftardan hemen sonra çok miktarda sigara içmesi olacaktır. İftara yakın susuzluktan daha da yoğunlaşan kan akımı ve iftarla beraber vücutta artan stres yanıtına bir de yoğun sigara eklenince kalp krizi ve inme riski artar. Ramazan, vücudunuza her türlü zararı veren ve ağır bir intihar tercihi olan sigarayı bırakmak için çok ideal bir zamandır.       Ramazan ayı nefsi terbiye ayıdır. Manevi hazzın yanında vücut için sıhhatlidir. Ancak kronik hastalığı olanlar ve ilaç kullananlar mutlaka hekimlerine anışarak hastalıkları ve ilaçların kullanımı hakkında bilgi almalıdır. Herkese, her açıdan istifade edebileceği, hayırlı ramazanlar geçirmesini dilerim.     Doç. Dr. V. Özlem BOZKAYA