Çok Taraflı Hesaplama (MPC) Nedir?

Bybit TR, blok zinciri ve Web3’teki son trendleri ele aldığı seride bu hafta “Çok Taraflı Hesaplama (MPC) Nedir?” konusuna yer veriyor.

Çok taraflı hesaplama (Multi-Party Computation – MPC) veya güvenli MPC (SMPC), birden fazla kişinin gizli bir veriyi ortaklaşa işleyebilmesini sağlayan bir kriptografi yöntemidir. Bu teknoloji, özellikle internet ortamında gizliliği korumak için kritik öneme sahiptir. Bunu basit bir örnekle açıklayalım: Bir Web3 girişiminde çalışan üç blok zinciri mühendisi, maaş ortalamalarını öğrenmek istiyor ancak kimse kendi maaşını diğerleriyle paylaşmak istemiyor. MPC protokolü sayesinde, maaş bilgilerini gizli tutarak ortalama maaş hesaplanabiliyor. Bu, “toplamsal gizli paylaşım” (additive secret sharing) adı verilen bir yöntemle gerçekleşiyor. Veriler paydaşlar arasında parçalanıyor ve sonuca ulaşmak için tek tek açıklanmaları gerekmiyor. MPC’nin temelinde iki unsur vardır. Gizliliğin korunması ve doğru sonuca ulaşılması. Hatta katılımcılardan bazıları kurallara uymasa bile, MPC onların diğerlerinin gizliliğini ihlal etmesini veya yanlış bilgi üretmesini engeller. MPC’nin tarihi  MPC, kriptografinin 1970’lerde ortaya çıkan bir alt dalıdır. Gerçek uygulamaları ise 1980’lerde kullanılmaya başlanmıştır. Geleneksel kriptografi, genellikle verileri dış tehditlere karşı korumayı hedeflerken, MPC aynı sistemde yer alan katılımcılar arasındaki gizliliği sağlamaya odaklanır. MPC teknolojisi, günümüzde dijital varlıkların güvence altına alınması, MPC cüzdanların geliştirilmesi veya dijital açık artırmalarda bilgilerin gizli tutulması gibi birçok alanda kullanılmaktadır. MPC cüzdan nedir?  MPC cüzdan, adından da anlaşılacağı üzere çok taraflı hesaplama teknolojisini kullanarak kripto varlıklarınızı koruyan bir cüzdandır. Bu teknoloji, bir cüzdanın özel anahtarını tek bir yerde saklamak yerine, farklı parçalara ayırarak güvenliği artırır. Böylece hacklenme, veri ihlali veya kayıp riskleri azalır. Burada akla şu soru gelebilir: “Multisig cüzdanlarla farkı ne?” İki çözüm de güvenliği artırmak için geliştirilmiş olsa da çalışma şekilleri farklıdır. MPC cüzdanlar ve Multisig cüzdanlar ●      Multisig (çoklu imza) cüzdanlar, bir işlemin onaylanabilmesi için birden fazla özel anahtarın kullanılmasını şart koşar. ●      MPC cüzdanlar ise tek bir özel anahtarı parçalara ayırarak farklı taraflara dağıtır. Bu nedenle MPC cüzdanlar, kripto varlıkların güvenliğini sağlamak amacıyla kullanılan bir teknolojidir.  MPC cüzdanların avantajları Kripto cüzdanlar genel olarak saklamalı (custodial) ve kullanıcı kontrollü cüzdan (non-custodial) olmak üzere ikiye ayrılır: ●      Saklamalı cüzdanlarda, kullanıcıların varlıkları bir hizmet sağlayıcı tarafından korunur. ●      Kullanıcı kontrollü cüzdanlarda ise kullanıcılar özel anahtarlarının tam kontrolünü elinde tutar. Kullanıcı kontrollü cüzdanlar güvenlik açısından daha avantajlıdır, ancak kullanıcıların anahtarlarını kaybetme veya çaldırma riski daha yüksektir. Ayrıca bu cüzdanlar genellikle teknik bilgi gerektirir. MPC cüzdanlar ise iki tarafın en iyi yönlerini birleştirir:  Gizlilik: Veriler sürecin her aşamasında şifrelenir, üçüncü taraflara güvenmeye gerek kalmaz. Güvenlik: Tek bir kırılma noktasının (single point of failure) önüne geçilir. Anahtar farklı taraflar ve konumlar arasında dağıtılır. Kolaylık: Varlıklarınızı çevrimiçi saklama imkanı sunar, soğuk depolama gerekliliğini azaltır. MPC cüzdan kullanım alanları MPC teknolojisi, güçlü güvenlik çözümleri arayan büyük kurumlar için giderek daha fazla tercih edilmektedir. Finans sektöründe bilinen birçok şirket, hem içeriden hem de dışarıdan gelebilecek tehditlere karşı varlıklarını korumak için MPC teknolojisini benimsemeye başlamıştır. Sonuç  Çok Taraflı Hesaplama (MPC) cüzdanları, dijital varlık güvenliğinde yeni nesil bir çözüm olarak öne çıkıyor. Her ne kadar bazı teknik ve maliyet odaklı dezavantajları olsa da sunduğu güvenlik, gizlilik ve kullanım kolaylığı sayesinde giderek daha popüler hale geliyor. Dijital varlık ekosistemi geliştikçe, MPC cüzdanların da hem bireysel kullanıcılar hem de kurumlar için kritik bir rol üstleneceği öngörülüyor. Bybit TR Hakkında Bybit TR, Türk kullanıcılarına kripto ticareti hizmeti sunmaktadır ve SPK tarafından yayımlanan Kripto Varlık Faaliyette olan Hizmet Sağlayıcılar Listesinde yer almaktadır.