Anayasa Mahkemesi’nden Önemli Karar: ÖTV Muafiyeti Şartı Anayasaya Aykırı Bulundu

AYM, engellilik oranı %90’ın altında olan bireylerin ÖTV muafiyetini sadece araç kullanma şartına bağlayan düzenlemeyi iptal ett

Anayasa Mahkemesi , engellilik oranı %90’ın altında olan bireylerden yalnızca taşıtı bizzat kullanabilecek durumda olanların Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) istisnasından yararlanabilmesini öngören yasal düzenlemeyi Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. Mahkemenin 22 Nisan 2025 tarihli, E.2024/240 sayılı kararında, iptal hükmünün Resmî Gazete’de yayımlanmasından itibaren dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı. İptal Edilen Kural Ne Getiriyordu? İtiraz konusu olan 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 7. maddesi, engellilik oranı %90’ın altında olan bireylerin sadece aracı bizzat kullanma koşuluyla, engelliliğine uygun özel tertibatla donatılmış olması halinde ÖTV istisnasından yararlanabileceğini düzenliyordu. Bu durum, aracı kullanamayacak durumda olan –örneğin zihinsel veya fiziksel yetersizlik nedeniyle sürücü belgesi alamayan– bireyleri istisna kapsamı dışında bırakıyordu. Başvuru Gerekçesi: Eşitlik ve Sosyal Devlet İlkesine Aykırılık Başvuruda, söz konusu düzenlemenin eşitlik ilkesini ihlal ettiği ve sosyal devletin gereği olan engellilere yönelik pozitif yükümlülüklere aykırılık taşıdığı ileri sürüldü. Ayrıca, kuralın engelli haklarını koruyan uluslararası sözleşmelerle de bağdaşmadığı vurgulandı. Anayasa Mahkemesi Ne Dedi? Mahkeme, kanun koyucunun vergisel avantajlara ilişkin koşulları belirlemede takdir yetkisi olduğunu belirtmekle birlikte, aracı kullanma ehliyeti olmayan engellilerin tamamen dışlanmasının nesnel ve makul bir gerekçeye dayanmadığını vurguladı. Kararda öne çıkan tespitler şöyle: Söz konusu düzenleme, engellilik oranı %90’ın altında olan ancak fiziksel veya zihinsel yetersizlikleri nedeniyle sürücü belgesi alamayan bireyleri dışlamaktadır. Bu bireylerin taşıtı başkasının kullanımı için alması gerekse bile, onların yaşam kalitesini artırmaya yönelik araç teminine ÖTV istisnası tanınmaması sosyal devlet anlayışına aykırıdır. Düzenleme, benzer durumdaki bireyler arasında eşit olmayan bir muameleye neden olmaktadır. Kararın Önemi ve Etkileri Anayasa Mahkemesi’nin kararı, özellikle araç kullanamayacak durumda olan ancak ulaşım ihtiyaçları bulunan engellilerin vergisel adaletten dışlanmasına son verilmesi bakımından büyük önem taşıyor. Kararın yürürlüğe girmesiyle birlikte, ilgili yasal düzenlemenin yeniden ele alınarak daha kapsayıcı ve adil bir hale getirilmesi bekleniyor. İptal hükmü, Resmî Gazete’de yayımlanmasından itibaren dokuz ay sonra yürürlüğe girecek. Bu süre içinde yasa koyucunun gerekli düzenlemeleri yapması gerekecek.