Celal Bayar Kimdir?

Celal Bayar Kimdir? Demokrat Parti'nin Kurucusu Kimdir? Dünyanın en yaşlı siyasetçisi.

Celal Bayar 16 Mayıs 1883 yılında Bursa’nın Gemlik ilçesinde dünyaya gelmiştir. Babası ilmiye sınıfına mensup bir fıkıh bilgini olan Abdullah Fehmi Efendi’dir. Celal Bayar, Abdullah Fehmi Efendi’nin üçüncü ve en küçük oğludur. Celal Bayar, ilk ve orta öğretimini Bursa’da tamamlamıştır. Bayar gençlik yıllarında Gemlik Mahkeme Kalemi ve Reji idaresi stajyeri olarak çalışmıştır.  Bursa’da açılan Ziraat Bankası veznedarlığı sınavına girmiş ve bu sınavı kazanmıştır. Burada çalışmaya devam ederken Fransız okulunda eğitim görmüştür. 1907 yılında İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Bursa’da bulunan gizli kolu olan Küme adlı örgüte girmiştir ve siyasi kariyeri burada başlamıştır. II. Meşrutiyetin ilanı ile birlikte 1908 yılında İttihat ve Terakki’yi Anadolu’da örgütlemek adına Bursa’da bir şube açmıştır. 31 Mart olayı’nda 1909 yılında Hareket Ordusu’na katılmak için gönüllüler ile birlikte Mudanya’ya gitmiştir. Fakat yolculuk sürecinde ayaklanma bastırıldığı için İstanbul’a ulaşamamıştır. İttihat ve Terakki Cemiyeti parti halini aldıktan sonra Bursa yazmanlığına atanmıştır. I.Dünya Savaşı’nda Osmanlı İmparatorluğu yenilince İttihat ve Terakki iktidardan uzaklaştırılmış ve parti yöneticilerine soruşturma açılmıştır. Celal Bayar savaş suçlusu olarak İzmir Sıkıyönetim Mahkemesi’nde yargılanmış ve aklanmıştır. İstanbul’da itilafçı hükümetler iş başına geçince, arkadaşı Jandarma Yüzbaşı Sarı Efe Edip ile birlikte İzmir’den dağlara kaçmış ve Galip Hoca takma adı ile köy köy dolaşarak insanları işgale karşı ayaklandırmaya çalışmıştır. Yunan işgaline karşı Aydın’da direniş sergilemiş ve Balıkesir kongresi kararıyla Akhisar Cephesi alay komutanlığına atanmıştır. 1920 yılında Osmanlı Meclis-i Mebusan’ın Manisa (Saruhan Sancağı) milletvekili seçilmiştir. Mecliste Kuvayi Milliye’yi öven ve Saray’ın Kurtuluş Savaşındaki ilgisizliğini yeren konuşmalar yapmıştır. İstanbul’un işgali ile birlikte Bursa’ya geçmiştir. Burada Ankara’ya geçme planları yaparken Anzavur kuvvetleri’nin Bursa’ya doğru harekete geçmesiyle birlikte, Mustafa Kemal Paşa, Celal Bayar’a bir süre daha Bursa’da kalarak buradaki Kuvayi Milliye örgütü ile birlikte savunma yapmasını istedi. Bu görevi nedeniyle Bayar, Ankara’da 23 Nisan 1920’deki Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılış toplantısına katılamadı. 8 Mayıs 1920’de Ankara’ya geçti ve I. Dönem Bursa Milletvekili oldu. Meclis’te bulunan eski ittihatçıların karşısında durarak Mustafa Kemal Paşa’nın yakın çevresine girdi. Çerkez Ethem ile TBMM arasındaki arabuluculuk görevini yaptı. Mustafa Kemal Paşa’nın isteği ile Yeşil Ordu Cemiyeti ve Türkiye Komünist Fıkrası’nın yöneticileri arasında bulundu. 1923 Seçimlerinde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu İzmir milletvekili olarak II. TBMM’ye girdi. Türk Kurtuluş Savaşı’nda göstermiş olduğu üstün hizmetler dolayısı ile kendisine Kırmızı-Yeşil şeritli istiklal madalyası verildi. 1943 yılından sonra ılımlı muhalif bir tutuma geçti. Cumhuriyet Halk Partisi yönetimine karşı muhalefet oldu. 1945 yılında güven oylaması sırasında hükümete güvensizlik oyu verdi. 7 Haziran 1945 yılında Celal Bayar’ın, Adnan Menderes, Refik Koraltan ve köprülü ile birlikte Dörtlü Takrir önergesini vermesiyle parti içi muhalefeti gün yüzüne çıktı. Aralık 1945’te CHP’den istifa etti. 7 Ocak 1946 yılında Menderes, Köprülü ve Koraltan ile birlikte Demokrat Parti’yi kurdu. 1950 seçimlerinde yüzde 53 oy alarak, büyük bir seçim başarısı elde etti. Tek başına iktidara geldi ve Cumhuriyet döneminde iktidar ilk değişimini yaşadı. 22 Mayıs 1950 yılında Cumhurbaşkanı seçilen Bayar, DP genel başkanlığından çekildi. 1954 ve 1957 yıllarında yapılan seçimlerde tekrar cumhurbaşkanı oldu ve 27 Mayıs 1960 darbesine kadar cumhurbaşkanlığı görevini devam ettirdi. Celal Bayar DP’den ayrılmış olmasına rağmen DP’nin politikalarının belirlenmesinde Adnan Menderes ile birlikte birinci dereceden söz sahibi olmuştur. 27 Mayıs darbesinde kendisini Çankaya Köşkü’nden almaya gelen askerlere karşı önce direnmiş daha sonra ceketindeki tabancayı şakağına dayayarak intihar etmeye çalışmıştır fakat askerlerin hızlı müdahalesi ile girişimi başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Darbeciler tarafından ‘’vatana ihanet’’ ve ‘’anayasayı ihlal’’ suçundan tutuklanmış ve Yassıada’ya gönderilmiştir. Burada kemeri ile intihar etmeye çalışmış fakat askerler tarafından kurtarılmıştır. 1963 yılında sağlık sorunları nedeniyle tahliye edilmiştir. Uzun süre yaşadığı konjestif kalp yetmezliği sebebiyle İstanbul Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Merkezi’nde 22 Ağustos 1986’da vefat etmiştir. Vefat ettiğinde 103 yaşındaydı ve dünyanın en yaşlı politikacısıydı. Ölümünün ardından Anıtkabir’e defnedilmek istenmiş ve Turgut Özal tarafından destek görmüştür. Fakat dönemin Cumhurbaşkanı Kenan Evren buna karşı çıkmıştır. Cenazesi Kenan Evren’in katılımıyla 28 Ağustos 1986’da Ankara Umurbey’de toprağa verilmiştir.