Cemil Paşa Konağı , Diyarbakır 'ın Sur ilçesinde yer alan bir konaktır. 1887-1888 yılları arasında Osmanlı Valisi Ahmet Cemil Paşa tarafından yaptırılmıştır. Konağın yapımında kesme bazalt taş ve yöreye özgü "cıs" adı verilen malzeme kullanılmıştır.

Cemil Paşa Konağı iki girişi bulunan dikdörtgen planlı bir yapıdır. Konağın ana girişi, kuzey cephesinde yer almaktadır. Giriş kapısı, iki kanatlı ahşap kapıdan oluşmaktadır. Kapının üzerinde, Cemil Paşa'nın adını ve yaptırdığı yılı belirten bir kitabe bulunmaktadır.

Konağın iç mekanları geleneksel Diyarbakır evlerinin özelliklerini taşımaktadır. Zemin katta, selamlık ve harem bölümleri bulunmaktadır. Selamlık bölümü, erkeklerin kullandığı bölümdür. Harem bölümü ise kadınların kullandığı bölümdür. Konağın üst katında ise hizmetçi odaları bulunmaktadır.

Cemil Paşa Konağı 1976 yılında Diyarbakır Belediyesi tarafından restore edilmiştir. Restore edilen konak, günümüzde Diyarbakır Kent Müzesi olarak hizmet vermektedir. Müzede, Diyarbakır 'ın tarihi ve kültürel geçmişine ait zengin bir koleksiyon bulunmaktadır.

Cemil Paşa Konağı Diyarbakır 'ın önemli kültürel miraslarından biridir. Konağın mimarisi, Diyarbakır'ın geleneksel mimari özelliklerini yansıtmaktadır. Konağın içerisinde yer alan koleksiyon ise Diyarbakır'ın tarihi ve kültürel geçmişini gözler önüne sermektedir.